Valsin Minimal Sarhoşluğu – Michèle Anne de Mey’den “12 Basit Vals”
Aylin Kalem
Sahne boşken Bonnie Tyler’ın “Total Eclipse of the Heart” adlı parçasının “Turn around” giriş sözlerini duyuyoruz. Önce erkek dansçı içeri giriyor, kenarda duran banka oturuyor. Sonra hemen ardından kadın dansçı yanına gelip oturuyor ve beraberce şarkıyı dinliyorlar. Sessizlik olunca ikisi sahnenin bir noktasında karşılıklı yerlerini alıyorlar. Yeni bir vals melodisi ile yerde çizilmiş bir çemberin üzerinde ters yönde basit vals adımıyla ilerliyorlar. Ve çemberin iki noktasında birleşip yeniden ayrılıyorlar; yörüngeye girmiş iki gezegen gibi.
İkinci melodi başlarken erkek banka oturuyor. Bu kez sadece kadın dansçıyı başka bir vals adımıyla tek başına çemberin üzerinde saat yönünde çepeçevre ilerlerken görüyoruz. Kimi zaman sendelese de aynı dönüş adımıyla tüm şarkıyı tamamlıyor. Şarkı bitince bu kez erkek dansçı kalkıyor, kadın dansçı bankta dinleniyor. Yine ¾’lük, bu kez bir rock parçası üzerine erkek dansçıyı aksi saat yönünde başka bir adımla izliyoruz. Şarkı tamamlanırken o da dengesini kaybediyor. Kadın ayağa kalkıp ona dengesini yeniden bulması için yardım ediyor. Biraz duruyorlar. Ardından birbirlerine sarılarak başka bir melodiyle bu kez bir çift olarak yine çemberin üzerinde bir başka vals adımına başlıyorlar.
Bu döngü her seferinde başka bir çeşitlemeyle devam ediyor. Müziğin keyfine vararak kimi zaman sahnede daha hızlı yol alıyorlar. Ayakkabılarını çıkarıp çıplak ayakla, ya da ayakkabılarını ellerine geçirip vals adımını elleriyle yaparak ve mekânda baş aşağı birbirlerinin yerini alarak ilerlemeye devam ediyorlar. Aralarda kimi zaman su içerek, tişört değiştirerek dinlenip yeniden başlıyorlar. Tek bir adımdan oluşan minimal döngü üzerinde çeşitlemelerle her müzik parçasının sonuna kadar aynı şeyi yapmaya devam ediyorlar, kimi zaman sadece yürüyerek ya da koşarak. Seyreden için, sahnedeki basit bir adıma müzik parçasının eşliğinde farklı anlamlar yüklenebiliyor. Valsin bir yapısökümü olarak sadece bakışlar ve boyun hareketiyle yapılan bölümün ardından gelen sessizlik. Hemen ardından iki dansçı her biri kendi ekseninde dönerek ve birbirleriyle yüz yüze/sırt sırta gelerek çemberde yol almaya devam ediyor.
Bir sonraki bölümde, ilk kez klasik bir vals çizgisinde, melodinin üzerine duyulan kuş sesleri eşliğinde, aşina olduğumuz salon valsini çemberin üzerinde ve çemberi keserek yapıyorlar ve çalışmayı bitiriyorlar. Tüm önceki bölümler klasik bir valsin yapısökümü ve valsa ait elemanların ayrı ayrı çalışıldığı ve sergilendiği bölümlere dönüşüyor. Bu çalışma, saf dönüşe odaklı, Bouvil’den Velvet Underground’a, Tura’dan Simon & Garfunkel’e uzanan müzik parçalarıyla ¾’lük zaman ölçüsünün keyfini farklı beden gerilimlerinde yaşatarak vals formunu yeniden ziyareti şeklinde.