Sello Pesa, Vaughn Sadie – Inhabitant

Meral Harmancı Turunçoğlu

Güney Afrikalı koreograf ve dansçı Sello Pesa ve aynı zamanda güncel sanatçı olan ışık tasarımcısı Vaughn Sadie’nin  Johannesburg kentinden yola çıkarak gerçekleştirdikleri Inhabitant adlı projeleri Bimeras tarafından bu yıl 5.si düzenlenen iDANS Festivali’nin en önemli projesi oldu. Kritik Çaba adı altında bir araya gelen ve festival süresince gerçekleşen tüm performansları izleyerek değerlendiren eleştirmenlerden de tam not alarak 2011 Türkiye Ödülü’ne layık görüldü.

Performansı değerli kılan en önemli özelliklerden biri, kısa bir süre içerisinde İstanbul’a adapte edilebilmiş olmasıyla ilişkili. Performans iki hafta gibi kısa bir sürede buram buram Dolapdere kokan neredeyse yerel bir işe dönüşmüş. Diğer bir mesele de performansın icra süreci ve seyirciyle kurduğu ilişkisi ile alakalı. Performans bir taraftan İzleyiciye konumunu sorgulatırken, bir yandan da üç boyutlu bir alan açıyor. Kamusal alanda icra edilen iş hem  bölgede yaşayan insanları hem de izleyenleri öylesine sarıyor ki bir anda herkes kendini yaşanan anın içinde buluyor.

Şehrin adeta görmezden geldiği, kustuğu bir bölgeye görünürlük kazandıran bu iş ile insanların ötekileştirilmesi ve maruz bırakıldıkları yaşam şartlarına tanıklık ediliyor. Artık bu noktada seyirci kalmak başlı başına bir problematiğe dönüşürken, icranın gerçekleştiği ana teslim olmamak imkansız hale geliyor. Tüm bunlar olurken de kent yaşamı ve birey, kent yaşamının tekinsizliği, toplumun sınıflı yapısı, politikacıların vaatleri ve halk, popüler söylemler ve gerçeklik gibi pek çok meseleyi düşündürebilecek bir alan açılıyor. Son olarak icra anı, mekanı, çevre halkın katılımı ve izleyiciler ile birlikte performansın tamamı ustalıkla hazırlanmış bir işe dönüşüyor.  Böylece Inhabitant en gözde performans olarak öne çıkıyor.